Phần lớn CEO muốn tạo vai trò AI mới: khuyến nghị của IBM dành cho lãnh đạo nhân sự

Khi trí tuệ nhân tạo ngày càng thâm nhập sâu vào hoạt động doanh nghiệp, giới lãnh đạo cấp cao đang đứng trước một lối rẽ lịch sử. Theo khảo sát CEO của IBM, phần lớn CEO (85%) đặt cược lớn vào AI với kỳ vọng thu về lợi nhuận rõ rệt từ các khoản đầu tư cải thiện hiệu suất vào năm 2027. Không dừng lại ở đó, 77% nhà lãnh đạo tin rằng AI sẽ tạo ra bước tăng trưởng ngoạn mục. Đặc biệt, 61% CEO xác nhận họ đang tích cực triển khai hoặc chuẩn bị nhân rộng AI agent trên quy mô toàn doanh nghiệp.

Tuy nhiên, trong bức tranh sôi động đó, nhiều doanh nghiệp vẫn chỉ nhìn AI như một “bộ công cụ” mới mẻ giúp tăng tốc năng suất. Kim Morick, lãnh đạo toàn cầu mảng công nghệ nhân sự của IBM, cảnh báo rằng điều đó là quá nông cạn:

“Một trong những quan niệm sai lầm lớn nhất mà tôi thấy là các công ty nghĩ rằng việc đưa AI vào lực lượng lao động của họ bắt đầu và kết thúc bằng việc áp dụng các công cụ mới”. “Họ cho rằng việc lựa chọn đúng nền tảng là đủ, mà không giải quyết đầy đủ cách công việc, vai trò và kỹ năng cần phát triển cùng với công nghệ”.

Áp lực chuyển mình và cuộc đua nhân lực AI mới

Khảo sát cũng cho thấy làn sóng thay đổi đến từ AI đang lan rộng với tốc độ bùng nổ. 54% CEO xác nhận doanh nghiệp của họ hiện đang tuyển dụng cho những vị trí liên quan đến AI mà chỉ một năm trước còn chưa tồn tại. Đứng trước áp lực thích nghi không lùi bước này, các tổ chức đang gấp rút kiến tạo những vai trò mới nhằm vừa nắm bắt công nghệ vừa duy trì sức cạnh tranh.

Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng về tuyển dụng và đầu tư, bản chất của chuyển dịch AI vẫn đòi hỏi nhiều hơn là các quyết định mua sắm hệ thống. Các doanh nghiệp đi trước nhận ra rằng bản thân quá trình đổi mới cần sự hòa trộn giữa kĩ thuật và phát triển con người – đầu tư mạnh mẽ cho năng lực số, lồng ghép học tập về AI vào đời sống hằng ngày, và tái kiến trúc lại vai trò để nhân viên tập trung vào công việc có giá trị cao hơn, mang tính con người hơn.

Chiến lược “buy, build, bot, borrow” và vai trò người làm nhân sự

Không chỉ dựa vào chiêu mộ nhân tài, 67% CEO lựa chọn chiến lược “buy, build, bot, borrow” – pha trộn giữa tuyển dụng mới, đào tạo chuyển đổi kỹ năng, tích hợp AI và hợp tác ngoài doanh nghiệp nhằm lấp đầy khoảng trống năng lực. Dẫu vậy, yếu tố nhân bản vẫn giữ vai trò trung tâm, bởi IBM dự đoán gần một phần ba lực lượng lao động phải học lại để không bị tụt lại trong vòng ba năm tới.

Đây là lúc lãnh đạo nhân sự phải nổi lên như các “kiến trúc sư thay đổi”. Chia sẻ từ Kim Morick nhấn mạnh:

“Chúng ta cần cung cấp cho nhân viên các công cụ thực tế – từ những ví dụ đào tạo sát với công việc cho đến huấn luyện và hướng dẫn rõ ràng về cách sử dụng AI một cách có trách nhiệm. Họ phải có không gian để thử nghiệm, sai và tiếp tục học hỏi.”

Phát triển lãnh đạo và bệ phóng cho năng lực mới

Dữ liệu khảo sát chỉ ra rằng 69% CEO khẳng định thành công doanh nghiệp phụ thuộc vào việc xây dựng nền tảng lãnh đạo rộng khắp, nơi mỗi người vừa có tư duy chiến lược vừa sẵn quyền ra quyết định. Điều này đòi hỏi các chương trình phát triển lãnh đạo phải lan tỏa đến mọi cấp độ, đảm bảo hệ sinh thái quản trị đủ sức ứng phó với biến động công nghệ.

Bối cảnh đó đặt ra yêu cầu bức thiết: Đào tạo AI không thể là một “khóa học chung”. Morick khuyến nghị:

“Doanh nghiệp cần hợp tác chặt chẽ với trưởng nhóm để xác định chính xác kỹ năng mà mỗi vai trò cụ thể cần có, đồng thời khéo léo lồng ghép việc đào tạo vào quy trình làm việc thường nhật thay vì áp đặt dưới dạng chương trình phổ thông, rời rạc.”

• Kỹ năng công nghệ: Hiểu dữ liệu, khai thác hiệu quả prompt, tuân thủ các quy tắc quản trị AI – đây là các năng lực nền tảng mới.
• Kỹ năng con người: Tư duy phản biện, phán đoán, bản lĩnh nhận biết đâu là chỉ dẫn AI cần kiểm chứng, đâu là lúc nên vận dụng trực giác và kinh nghiệm – những thứ robot chưa thể thay thế.

Chuyển đổi số đạt thành quả khi nhân viên thực sự “sống” cùng AI

Một sự nhấn mạnh mang tính chuyển đổi là: Đo lường hiệu quả đào tạo không dừng ở tỷ lệ hoàn thành khóa học. Chìa khóa thành công là kiểm chứng nhân viên có thực sự ứng dụng AI một cách hiệu quả trong công việc hằng ngày và cảm thấy tự tin, sẵn sàng khám phá giới hạn mới.

“Chỉ khi nào người lao động thật sự hiểu và cảm nhận được sự hỗ trợ khi tiếp cận AI, lúc ấy doanh nghiệp mới chứng kiến kết quả rõ rệt: Năng suất tăng, sáng tạo bừng nở, năng lực cạnh tranh được bảo toàn và nhân bản hóa.”

Cuối cùng, chuyển đổi AI, dù bùng nổ ở tốc độ chưa từng thấy, vẫn là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên định đầu tư song hành giữa công nghệ và con người. Nhân sự không còn là bộ phận vận hành hành chính, mà phải trở thành trung tâm định hình lại tương lai doanh nghiệp – dẫn dắt tiến trình học tập nội sinh, tạo ra môi trường đổi mới và giúp từng thành viên khai phá tối đa tiềm năng của mình trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.