Doanh nghiệp Việt đẩy mạnh đào tạo AI: Gen Z và Millennials lo ngại về tương lai việc làm

Sự chuyển dịch của lực lượng lao động và tác động của ai

Thế giới công việc đang trải qua một giai đoạn biến đổi sâu sắc, được định hình bởi hai yếu tố chính: sự trỗi dậy nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh và sự thay đổi nhân khẩu học của lực lượng lao động. Ngày nay, thế hệ Gen Z và Millennial đã trở thành nhóm chiếm đa số, mang theo những kỳ vọng, kỹ năng và cả những mối bận tâm rất riêng về tương lai.

Trong bối cảnh AI tạo sinh ngày càng phổ biến, cách lực lượng lao động tương tác với công nghệ này là điểm mấu chốt. Dữ liệu từ các khảo sát gần đây, bao gồm báo cáo từ Deloitte, cho thấy một bức tranh phức tạp. Khoảng 50% lực lượng lao động thuộc thế hệ Gen Z và Millennial được khảo sát cho biết họ đã sử dụng AI tạo sinh trong công việc, dù có thể chưa chính thức. Sự tích cực này phản ánh khả năng thích ứng nhanh và sự tò mò của các thế hệ này với công cụ mới.

Lợi ích mà họ nhận thấy là khá rõ ràng. Hơn 70% người dùng trong các khảo sát này tin rằng AI tạo sinh giúp họ cải thiện đáng kể chất lượng công việc và tăng năng suất. Họ coi AI như một trợ lý đắc lực, giúp tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, giải phóng thời gian cho những công việc sáng tạo và phức tạp hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh sự hào hứng là những mối lo ngại sâu sắc. Khoảng 55% Gen Z và Millennial bày tỏ sự quan ngại về khả năng AI có thể đe dọa công việc hiện tại của họ trong tương lai. Họ cũng lo lắng về việc bị bỏ lại phía sau nếu không nhanh chóng cập nhật kỹ năng phù hợp với thời đại số và AI. Điều này tạo nên một mâu thuẫn thú vị: họ sẵn sàng đón nhận AI và nhận thấy lợi ích, nhưng đồng thời cũng cảm thấy bất an về vị thế của mình trong tương lai.

Tại sao doanh nghiệp cần ưu tiên đào tạo AI

Trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão, đặc biệt là sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trí tuệ Nhân tạo (AI), việc các doanh nghiệp ưu tiên đào tạo AI cho đội ngũ nhân viên không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một yếu tố sống còn. AI đang định hình lại cách chúng ta làm việc, từ tự động hóa quy trình đến phân tích dữ liệu phức tạp, và nếu không trang bị kiến thức, kỹ năng về AI cho nhân viên, doanh nghiệp sẽ khó lòng duy trì lợi thế cạnh tranh.

Một trong những lý do chính khiến đào tạo AI trở nên cấp thiết là kỳ vọng ngày càng cao từ lực lượng lao động trẻ. Các thế hệ như Gen Z và Millennial coi cơ hội đào tạo và phát triển nghề nghiệp là yếu tố quan trọng khi lựa chọn nhà tuyển dụng. Họ mong muốn được làm việc trong môi trường khuyến khích học hỏi, đặc biệt là các kỹ năng công nghệ tiên tiến như AI, để không bị tụt hậu trong sự nghiệp.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy sự thiếu hụt đáng kể trong việc cung cấp các chương trình đào tạo AI chính thức tại nơi làm việc. Nhiều cuộc khảo sát chỉ ra rằng một phần lớn nhân viên cảm thấy chưa được trang bị đủ kiến thức về AI từ phía công ty, mặc dù nhận thức rõ tầm quan trọng của nó. Điều này tạo ra một khoảng trống lớn cần được lấp đầy.

Vì vậy, đào tạo AI không chỉ là ‘đặc quyền’ dành cho một số vị trí nhất định, mà là ‘con đường quan trọng’ để mọi nhân viên có thể thích ứng và thăng tiến. Khi nhân viên được đào tạo về AI, họ không chỉ nâng cao năng suất làm việc mà còn có khả năng ứng dụng công nghệ này để giải quyết vấn đề, sáng tạo ra giá trị mới và đóng góp vào sự phát triển chung của doanh nghiệp.

Để triển khai đào tạo AI hiệu quả, các doanh nghiệp có thể học hỏi từ kinh nghiệm thực tế của những đơn vị tiên phong như Histaff, FPT,… hay các tập đoàn lớn khác. Kinh nghiệm cho thấy việc cá nhân hóa nội dung đào tạo là cực kỳ quan trọng. Nội dung cần được thiết kế phù hợp với từng vai trò và chức năng công việc, đảm bảo nhân viên có thể áp dụng ngay những gì đã học vào thực tiễn hàng ngày, thay vì chỉ học lý thuyết chung chung.

Định hình tương lai làm việc: AI, kỹ năng mềm và sự tự tin

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai làm việc. Các báo cáo và khảo sát gần đây về xu hướng lao động cho thấy AI đã vượt ra khỏi các tác vụ đơn giản như tạo nội dung hay phân tích dữ liệu cơ bản. Chúng đang dần tham gia vào các hoạt động phức tạp hơn như hỗ trợ lập kế hoạch chiến lược hay thậm chí là đào tạo nhân viên, cho thấy tiềm năng biến đổi sâu rộng.

Sự xuất hiện của khái niệm ‘Agentic AI’ (AI đại diện) còn hứa hẹn mở rộng phạm vi ứng dụng của công nghệ này. ‘Agentic AI’ đề cập đến các hệ thống AI có khả năng tự động thực hiện một chuỗi hành động để đạt được mục tiêu nhất định mà không cần sự can thiệp liên tục của con người. Điều này sẽ tạo ra những cơ hội và thách thức mới, đòi hỏi người lao động cần thích ứng và phát triển.

Tuy nhiên, trong kỷ nguyên AI, giá trị của con người không hề giảm sút mà ngược lại, các kỹ năng mềm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Khả năng tưởng tượng, tư duy phản biện, giao tiếp hiệu quả và xây dựng mối quan hệ bền vững là những năng lực độc đáo mà AI khó có thể thay thế. Chính những kỹ năng này sẽ giúp chúng ta định vị vai trò của mình, hợp tác hiệu quả với công nghệ và giải quyết các vấn đề phức tạp mang tính nhân văn.

Để đón nhận tương lai làm việc này một cách hiệu quả, điều cốt yếu là xây dựng một “văn hóa AI” tích cực trong tổ chức. Thay vì xem AI là mối đe dọa, hãy coi đó là một công cụ mạnh mẽ để nâng cao năng suất và sáng tạo. Việc tập trung vào việc tăng cường sự tự tin và tin tưởng của nhân viên vào khả năng sử dụng và làm việc cùng các hệ thống AI là chìa khóa để thích ứng thành công với những thay đổi đang định hình tương lai công việc, dựa trên các nghiên cứu và dự báo về xu hướng lao động toàn cầu.