Sự khác biệt giữa robot hình người Mỹ và Trung Quốc

Robot hình người đang bước vào giai đoạn bùng nổ khi Mỹ và Trung Quốc trở thành hai thế lực dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ này. Nếu như các sản phẩm từ Mỹ được đánh giá cao về AI và trí thông minh, thì các công ty Trung Quốc lại chiếm ưu thế trong việc phát triển phần cứng linh hoạt và chi phí sản xuất thấp hơn.

Tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng CES 2025 diễn ra vào ngày 7/1 tại Las Vegas, CEO Nvidia Jensen Huang đứng bên cạnh 14 robot hình người sáng bóng, nhấn mạnh rằng lĩnh vực này đang ở một bước ngoặt quan trọng. Chỉ vài tuần sau đó, 16 robot H1 của Unitree Robotics xuất hiện trên sân khấu Gala Lễ hội Mùa xuân – chương trình truyền hình lớn nhất Trung Quốc với hơn một tỷ người xem. Các robot này kết nối với hệ thống điện toán đám mây, thực hiện những động tác phức tạp như xoay, tung khăn và múa truyền thống cùng con người, khiến khán giả không khỏi trầm trồ.

Hai sự kiện này không chỉ là những màn trình diễn công nghệ ấn tượng, mà còn thể hiện rõ sự trỗi dậy của robot hình người trong năm 2025, với Mỹ và Trung Quốc là hai đối thủ chính. Trong số 14 robot xuất hiện tại CES, 6 đến từ Trung Quốc, 8 đến từ Mỹ – một con số cho thấy cuộc cạnh tranh đang trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết.

Minh họa robot hình người giữa Mỹ và Trung Quốc. Ảnh: xAI Grok

Mỹ dẫn đầu về “trí tuệ”, Trung Quốc thống trị về “thể chất”

Theo các chuyên gia, Mỹ đang chiếm ưu thế trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, yếu tố cốt lõi giúp robot có thể suy nghĩ, học hỏi và phản ứng linh hoạt với môi trường xung quanh. Trong khi đó, các công ty Trung Quốc lại nổi bật trong việc phát triển phần cứng, giúp robot có khả năng di chuyển linh hoạt và thực hiện các động tác giống con người hơn.

Hiện tại, Mỹ sở hữu những “ông lớn” như Tesla, Boston Dynamics, Figure AI, trong khi Trung Quốc có một loạt công ty đang vươn lên mạnh mẽ như UBTech, Unitree, EngineAI, Agibot và nhiều doanh nghiệp khác.

Robot của Trung Quốc đang ngày càng thể hiện khả năng vượt trội về thể chất. Các mẫu G1 và H1 của Unitree có thể giữ thăng bằng, đấu võ, nhảy múa một cách mượt mà. EngineAI với PM01 có thể nhảy lộn nhào về phía trước, trong khi SE01 di chuyển tự nhiên không khác gì con người. XBot-L của RobotEra thậm chí có thể leo lên Vạn Lý Trường Thành – một thử thách không hề dễ dàng ngay cả với nhiều robot tiên tiến.

Ở phía Mỹ, những cái tên đình đám như Optimus của Tesla hay Atlas của Boston Dynamics vẫn đang chứng tỏ sự vượt trội với khả năng xử lý linh hoạt và kết hợp AI tiên tiến.

Trung Quốc chiếm ưu thế trong sản xuất, Mỹ dẫn đầu về thương mại hóa

Trung Quốc từ lâu đã được mệnh danh là “công xưởng của thế giới”, điều này giúp nước này có lợi thế lớn trong việc mở rộng chuỗi cung ứng và sản xuất hàng loạt robot hình người với giá thành rẻ hơn.

Theo báo cáo từ Liên đoàn Robot Quốc tế năm 2023, hơn 50% số robot được lắp đặt trên toàn cầu đều sản xuất tại Trung Quốc. Nhờ đó, chi phí sản xuất robot tại nước này có xu hướng giảm mạnh. Giáo sư He Liang của Đại học Bách khoa Tây Bắc nhận định rằng các công ty Trung Quốc phải duy trì mức giá dưới 200.000 nhân dân tệ (khoảng 27.825 USD) nếu muốn cạnh tranh.

Tháng 12/2024, công ty Agibot của Trung Quốc thông báo sẽ sản xuất hàng loạt robot hai chân có bánh xe, với sản lượng dự kiến 962 chiếc trong năm nay. Ngày 12/2, Unitree Robotics chính thức mở bán hai mẫu H1 và G1 trên JD.com. Trong đó, G1 có giá 99.000 nhân dân tệ (khoảng 348 triệu đồng), còn H1 có giá 650.000 nhân dân tệ (khoảng 2,3 tỷ đồng).

Ở Mỹ, dù công nghệ phát triển mạnh, nhưng quá trình thương mại hóa lại có phần chậm hơn. Tesla vẫn đang thử nghiệm robot Optimus trong nhà máy và dự kiến bắt đầu sản xuất hàng loạt vào cuối năm 2025. Elon Musk tiết lộ rằng giá Optimus ban đầu có thể dao động từ 20.000 – 30.000 USD, nhưng về lâu dài có thể giảm xuống dưới 20.000 USD.

Một công ty robot khác là Agility Robotics nhận được khoản đầu tư 150 triệu USD từ Amazon để xây dựng nhà máy sản xuất robot Digit. Tuy nhiên, kế hoạch sản xuất hàng loạt của họ vẫn còn để ngỏ.

Trí tuệ nhân tạo: Mỹ đang đi trước một bước

Trong khi Trung Quốc liên tục mở rộng quy mô sản xuất, các chuyên gia lại đặt dấu hỏi về mức độ thực tế của các sản phẩm robot từ Trung Quốc. Kyle Chan, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Princeton, cho rằng phần lớn robot hình người của Trung Quốc hiện tại vẫn mang tính trình diễn hơn là có thể ứng dụng thực tế.

“Tôi khá bối rối khi Trung Quốc thúc đẩy sản xuất hàng loạt robot hình người vào thời điểm công nghệ vẫn chưa thực sự sẵn sàng,” Chan chia sẻ. “Chúng chưa thể đưa vào dây chuyền lắp ráp nhà máy hay dịch vụ nhà hàng, nên việc sản xuất ồ ạt có thể là một bước đi vội vàng.”

Trong khi đó, về phần mềm và AI, Mỹ vẫn đang chiếm thế thượng phong. Báo cáo của Foreign Policy nhận định rằng “bộ não” của robot – bao gồm AI và chip xử lý – chiếm khoảng 80% giá trị tổng thể của một robot hình người. Đây chính là lợi thế mà Mỹ đang tận dụng.

Các công ty như OpenAI, Boston Dynamics và Nvidia đang tích cực phát triển AI thông minh cho robot. Figure AI hiện đang thử nghiệm mô hình Helix, kết hợp tầm nhìn, ngôn ngữ và hành động để giúp robot có thể hoạt động một cách tự nhiên hơn. Realbotix giới thiệu Aria – một robot có thể biểu cảm khuôn mặt và tùy chỉnh tính cách theo nhu cầu người dùng.

Trong bài phát biểu tại CES 2025, CEO Nvidia Jensen Huang đã công bố Cosmos, một mô hình AI có khả năng hỗ trợ robot trong tương lai. Nvidia cũng đang hợp tác với Đại học Carnegie Mellon để phát triển ASAP, một hệ thống giúp robot có thể học cách di chuyển phức tạp thông qua mô phỏng thực tế.

Mỹ hay Trung Quốc sẽ thắng thế?

Mỹ và Trung Quốc đều đang theo đuổi chiến lược riêng trong cuộc đua robot hình người. Nếu như Mỹ dẫn đầu về trí tuệ nhân tạo, phần mềm và AI, thì Trung Quốc lại thống trị về khả năng sản xuất và giá thành thấp.

Mặc dù Trung Quốc đang tích cực thương mại hóa robot, nhưng câu hỏi lớn nhất là liệu các robot này có thực sự hữu dụng hay không. Trong khi đó, Mỹ dù phát triển chậm hơn về số lượng, nhưng lại có những bước tiến chắc chắn về mặt công nghệ và ứng dụng thực tế.

Cuộc đua giữa hai cường quốc này sẽ tiếp tục gay cấn trong những năm tới, nhưng ai sẽ là người chiến thắng? Chỉ thời gian mới có thể trả lời.